Samen voor Suriname

Aan de Tapanahony rivier in Drietabbetje staat het Diitabiki Museum, gewijd aan cultuur en erfgoed. De lokale cultuur is die van de Aukaanse gemeenschap, een stam die wordt gerekend tot de Marrons. Marrons zijn nazaten van Afrikaanse tot slaaf gemaakten die eeuwen geleden ontsnapten en in de Surinaamse binnenlanden kleine zelfstandige samenlevingen vormden. Het Diitabiki Museum in het binnenland van Suriname draait om zowel het materieel als het immaterieel erfgoed van de Aukaanse Marrons. Een van de drie traditionele huizen waaruit het museum bestaat, wordt opgeknapt met steun van Geefkring Suriname. Thomas Polimé van het Diitabiki Museum en André Marcet, lid van Geefkring Suriname, in gesprek over hoe zij zich samen inzetten voor cultuurbehoud.

Wijze granman

André: “Wat mij raakt in dit project, is dat het gaat om het huis van Gazon. Hij was 45 jaar lang granman (opperhoofd, red.) van de Aukaners. In de jaren zestig ging de toenmalige premier van Suriname naar hem toe om hem als granman in te wijden. Wat gebeurde? Gazon weigerde om te worden geïnstalleerd door de minister-president. Hij moest eerst worden ingewijd door zijn stam. Pas daarna is hij door het centrale bestuur benoemd. Zijn huis is nu onderdeel geworden van het Diitabiki Museum. Met de steun van Geefkring Suriname is de vloer gerenoveerd en wordt het huis ingericht door kunstenaar Marcel Pinas.”

Thomas: “Zo is het. Ik spreek weliswaar namens het museum, maar het initiatief voor het museum is afkomstig van de huidige granman, Bono Velantie. Hij zag de jonge mensen naar Paramaribo vertrekken en vroeg zich af hoe hij de cultuur kon behouden. De granman vroeg mij of ik kon helpen en stuurde me op pad. In Nederland ben ik op zoek gegaan en zo kwam ik bij het Cultuurfonds en Geefkring Suriname terecht.”

Samen verder komen

André: “De doelstelling van Geefkring Suriname is erfgoedbehoud en -ontwikkeling in Suriname, van zowel materiële zaken – bijvoorbeeld monumentale panden – als immateriële zaken, zoals verhalen en tradities. Maar het gaat ook om projecten die Surinamers helpen zichzelf te versterken, projecten die niet in Nederland worden bedacht, maar die in Suriname ontstaan vanuit een behoefte. Samen kunnen we verder komen.”

Thomas: “De drie huizen die samen het museum vormen, staan bij elkaar in Drietabbetjes, een dorp met zo’n vier- of vijfhonderd huizen. De huizen van het museum zijn ongeveer zo groot als een forse slaapkamer in een huis in Nederland. Vroeger sliepen er wel tien mensen in zo’n huis. In twee huizen zijn oude foto’s te zien en objecten uit het dagelijks leven, bijvoorbeeld om mee te vissen of jagen. Kinderen staan soms met open mond om zich heen te kijken. In het derde huis, dat van Gazon, zal muziek centraal staan. Met instrumenten die ook verband houden met religie, zoals de papa drum die wordt gebruikt om met de goden te spreken.”

Geefkring die verbindt

Thomas: “Het gaat niet alleen om het in leven houden van de cultuur, maar ook om het behoud van geschiedenis voor de Aukaanse gemeenschap. In Suriname verlaten kinderen het dorp als ze naar de middelbare school in Paramaribo gaan. Het is belangrijk dat zij eerst hun eigen cultuur en geschiedenis leren kennen. Aan de hand van oude foto’s van bijvoorbeeld de vorige gaanmannen halen mensen herinneringen op en leren kinderen over het verleden. Als je van huis uit dat houvast meekrijgt, kun je ook interesse en respect voor andere culturen krijgen. Ik hoop dat dit project een sneeuwbaleffect heeft. Dat we elkaars cultuur leren kennen en accepteren en elkaar beter leren begrijpen.”

André: “Als je goede doelen wilt steunen, kun je geld geven. Maar je kunt méér doen. Je kunt actief en betrokken met dat doel aan de slag, meedenken met gelijkgestemden en geld inzamelen voor een concreet doel. Dat doen we in de geefkring. Men denkt dat je wat kwijtraakt als je geeft, maar je ontvangt er veel voor terug. Ik kan ideeën aandragen, sparren, mijn bijdrage maakt echt verschil. Na mijn pensioen wilde ik iets doen wat me ontzettend gelukkig maakt: een goed doel ondersteunen bij een organisatie die solide en betrouwbaar is. Dat is het Cultuurfonds. Toen ik hoorde dat het Cultuurfonds de Geefkring Suriname lanceerde, ben ik meteen lid geworden. We zijn nog maar net begonnen en ik hoop dat veel mensen willen meedoen zodat Geefkring Suriname een afspiegeling van de samenleving wordt. Een geefkring van ons allemaal, die ons verbindt.”